Dzieci przechodzą przez różne etapy rozwoju i kończą je w różnych okresach. W tych fazach może dojść do szybkiego rozwoju mowy, ale też stagnacji, jest to całkowicie normalne. Z reguły dziecko w wieku 4-5 lat nie powinno już wykazywać żadnych problemów językowych. Kiedy zacząć wdrażać ćwiczenia logopedyczne dla dzieci? Nie można odpowiedzieć na to pytanie w sposób ogólny. Kiedy pojawią się niepokojące objawy, ważne jest, aby najpierw uzyskać opinię logopedy.
W jakim wieku można rozpocząć ćwiczenia logopedyczne dla dzieci?
Z reguły ćwiczenia logopedyczne pod kierunkiem logopedy rozpoczyna się od czwartego roku życia. Ma to sens, ponieważ do tego czasu dziecko osiągnęło już koniec fazy rozwoju językowego i jest wystarczająco dużo czasu, aby wyeliminować wszelkie problemy językowe przed rozpoczęciem szkoły. W wyjątkowych przypadkach można ją również rozpocząć wcześniej, ale doświadczenie pokazuje, że nie ma to większego sensu przed ukończeniem trzeciego roku życia.
Kiedy rodzic zauważy poważne upośledzenie mowy lub duże różnice w stosunku do rówieśników, powinien najpierw udać się do pediatry. On oceni, czy konieczna jest profesjonalna konsultacja logopedyczna i w razie potrzeby wystawi skierowanie do logopedy. W niektórych przypadkach wystarczy tylko wsparcie językowe, ale w żadnym wypadku nie powinno być traktowane jako substytut terapii logopedycznej.
Poznaj też zabawy dla dzieci na dworze, idealne na wiosnę.
Oznaki upośledzonego rozwoju języka
Należy obserwować swoje dzieci. Kiedy pojawi się któryś z poniższych objawów, zaleca się wizytę u pediatry. Do niepokojących oznak należą:
– zmniejszona zdolność słyszenia
– nieprawidłowe odpowiedzi na pytania (w zależności od wieku)
– brak fazy gaworzenia (około 7 miesiąca życia)
– brak kontroli ruchu, zwłaszcza twarzy i ust (np. zwiększone wydzielanie śliny) po ukończeniu 2 roku życia
– opóźnione pojawienie się pierwszych słów
– wolniejszy postęp rozwoju we wszystkich obszarach językowych, np. mały zasób słownictwa (poniżej 100 słów) w wieku 3 lat, zauważalny brak zrozumienia mowy lub brak wypowiadania zdań dwuwyrazowych w wieku około 2 lat, brak umiejętności formułowania pytań w wieku około 3 lat
Ćwiczenia motoryczne jamy ustnej
Ćwiczenia motoryczne jamy ustnej są obecnie kontrowersyjne nawet wśród logopedów. Ich skuteczność nie została jeszcze udowodniona w badaniach naukowych. Większość nieprawidłowości wymowy to problemy fonologicznej percepcji słuchowej, więc dzieci odnoszą korzyści z różnicowania ćwiczeń percepcji dźwięków.
Ćwiczenia motoryki jamy ustnej są zatem częściej stosowane u dzieci z zaburzeniami fonetycznymi, czyli klasycznymi zaburzeniami artykulacji, w których język robi coś innego, niż powinien (na przykład seplenienie). Pomagają również przy zaburzeniach równowagi ustno-twarzowej, czyli braku równowagi w mięśniach twarzy, ponieważ tutaj wspiera się percepcję sensoryczną, koordynację w jamie ustnej oraz funkcje mięśni warg, języka, policzków i narządu żucia.
Pod koniec pierwszego roku dziecko powinno być w stanie trzymać usta w większości zamknięte, połykać ślinę i oblizywać łyżkę językiem i ustami. Rzeczywistość jest bardzo często inna.
Istnieją bardzo proste ćwiczenia dmuchania i ćwiczenia ssania. Bardzo popularną metodą wspierania motoryki jamy ustnej jest przyciąganie przedmiotów za pomocą słomki. Służy to ujędrnieniu i wzmocnieniu mięśni policzków, warg i języka, wzmocnieniu podniebienia miękkiego oraz aktywacja przepony. Zalecany minimalny wiek to cztery lata.
Ważne jest, aby słomka znajdowała się pośrodku ust, aby była trzymana ustami, a nie zębami, aby dziecko miało rozluźnione napięcie warg i oddychało oszczędnie, żeby uniknąć hiperwentylacji.
Wypróbuj również z dzieckiem zabawy sensoryczne
